Utwory wybrane, Andriej Płatonow
----------
Rosja radziecka wywoływała wewnętrzne rozdarcie Płatonowa, co miało wpływ na jego literacką działalność. Z jednej strony, jako umysł ścisły i pozytywistyczny, zafascynowany był zdobyczmi techniki i ideą uprzemysławiania kraju, widząc w porewolucyjnej rzeczywistości szansę poprawy życia społeczeństwa, z drugiej, nie przymykał jak wielu innych oczu na absurdy systemu bezlitośnie je piętnując (Wykop, Czewngur).
W trzynastu opowiadaniach zawartych w tym niedużym tomiku brak elementów groteskowych. Płatonow pisze o elektryfikacji (Ojczyzna światła), o kolei (Żona maszynisty), ale przede wszystkim o zwykłych ludziach, których traktuje z sympatią i zrozumieniem. Od samej idei elektryfikacji ważniejszy jest konkretny człowiek, który konkretnej społeczności próbuje zapewnić prąd, a kolej przedstawiona zostaje jako obiekt tak silnej miłości maszynisty, że gotów jest on usynowić sierotę-pomocnika, by ten nauczył się dbać o lokomotywę.
Płatonow, w prosty, ale wnikliwy sposób pisze o dylematach, problemach i uczuciach, będących udziałem tzw. zwykłych Rosjan, podkreślając jednocześnie dziejowy kontekst. O tęsknocie za ukochanym i wyborach pomiędzy szczęściem osobistym, a obowiązkiem wobec ojczyzny opowiada Fro, o żałobie - Trzeci syn, o trudnych powrotach do, od lat niewidzianej, rodziny - Powrót (opowiadanie to stało się przyczyną nagonki na pisarza). Aż cztery opowiadania (Burza piaskowa, Krowa, Kwiatek na ziemii, Nikita) poświęca Płatonow dzieciom, które z powodu wojny musiały przedwcześnie dojrzeć, ale ciągle ciakawe są otaczającego je świata, nawet jeśli ogranicza się on do domu, pobliskiego pola czy krowy.
Bezpretensjonalne.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz